Hệ số lương là hệ số nhằm thể hiện sự chênh lệch của mức tiền lương đối với các mức lương theo ngạch, theo bậc lương (bậc lương cơ bản) và mức lương tối thiểu vùng.
Cụ thể, hệ số lương là chỉ số thể hiện sự chênh lệch mức tiền lương giữa các vị trí, cấp bậc công việc khác nhau dựa trên yếu tố trình độ, bằng cấp. Hệ số lương dùng để tính mức lương cho cán bộ, công chức, viên chức và cũng có thể được dùng làm căn cứ để tính mức lương cơ bản, phụ cấp và các chế độ cho nhân viên trong các doanh nghiệp.
Đây là một trong những yếu tố lương cơ bản của thang lương và bảng lương, là cơ sở để các cơ quan trả lương và tính toán các chế độ bảo hiểm xã hội, đảm bảo quyền lợi đối với người lao động.
Hệ số lương của cán bộ, công chức, viên chức, của lực lượng vũ trang nhân dân, công an nhân dân hay các cán bộ làm trong các đơn vị hành chính sự nghiệp khác ở các nhóm khác nhau thì khác nhau, ở các bậc khác nhau thì khác nhau. Hệ số lương càng cao khi bậc càng cao và nhóm được xét có trình độ càng cao giữ vị trí quan trọng.
Đối với các đơn vị tư nhân, người sử dụng lao động cũng có thể xây dựng và điều chỉnh hệ số lương sao cho phù hợp với những yêu cầu mà doanh nghiệp, đơn vị đó đề ra. Việc điều chỉnh hệ số lương cần đảm bảo lợi ích giữa hai bên (doanh nghiệp và người lao động) và tuân thủ đúng quy định pháp luật.
Theo tinh thần của Nghị quyết 27-NQ/TW năm 2018, khi thực hiện cải cách tiền lương sẽ bãi bỏ mức lương cơ sở và hệ số lương hiện nay. Thay vào đó sẽ xây dựng mức lương cơ bản bằng số tiền cụ thể trong bảng lương mới.
Trong chính sách tiền lương mới, quan hệ tiền lương cũng được mở rộng từ hệ số lương 1 - 2,34 - 10 của hiện nay lên thành 1 - 2,68 - 12.
Quan hệ tiền lương có thể hiểu là tương quan giữa mức lương thấp nhất, mức lương trung bình và mức lương tối đa. Hiện nay, quan hệ tiền lương là 1 - 2,34 - 10 và có thể mở rộng thành 1 - 2,68 - 12 khi thực hiện cải cách chính sách tiền lương. Theo đó, tiền lương khu vực công sẽ tiệm cận dần và không chênh lệch với tiền lương khu vực doanh nghiệp để khu vực nhà nước có thể thu hút được nhân lực chất lượng cao với chế độ tiền lương thỏa đáng.
Dự kiến, mức lương thấp nhất của công chức, viên chức sẽ tăng khá cao so với mức lương khởi điểm 3,5 triệu đồng của công chức, viên chức có trình độ trung cấp, hệ số lương 1,86 hiện nay.
Mức lương trung bình của công chức, viên chức cũng có mức khởi điểm tăng từ hệ số 2,34 lên 2,68. Hiện công chức, viên chức có trình độ đại học có mức lương khởi điểm hơn 4,2 triệu đồng/tháng.
Mức lương cao nhất của công chức, viên chức tương ứng với bậc 3 của chuyên gia cao cấp (bằng lương bộ trưởng) cũng được nới rộng từ hệ số 10 lên 12. Vì vậy, mức lương mới cao nhất của công chức, viên chức dự kiến cũng vượt khá xa con số 18 triệu đồng như hiện nay.
