Trở về miền ký ức

Những ai sinh ra và lớn lên trong những năm 50 – 60, kể cả sau này là thế hệ 7X, 8X chắc không ai là không biết đến chiếc phích Rạng Đông. Cái ngày xưa ấy, cuộc sống còn khó khăn, chưa có bình nóng lạnh, ấm siêu tốc, cây nước nóng… nên phích là dụng cụ giữ nhiệt duy nhất trong nhà.

Phích nước Rạng Đông
Chiếc phích gắn với người Việt thời bấy giờ từ lúc mới lọt lòng

Chiếc phích gắn với người Việt thời bấy giờ từ lúc mới lọt lòng. Gia đình nào có người sinh con, lúc đưa đi viện hoặc trạm xá, ngoài cái làn nhựa, chậu thau, cặp lồng, kiểu gì cũng phải xách theo chiếc phích để còn giữ nước nóng mà pha sữa, hâm bột, tắm rửa. Mà chỉ có là phích Rạng Đông, bởi khi ấy là thời kỳ bao cấp, chưa “mở cửa” trao đổi hàng hóa với nước ngoài, nên ta sản xuất ra cái gì thì chỉ biết dùng thứ đó.

Theo tư liệu của Công ty Cổ phần Bóng đèn Phích nước Rạng Đông, trong thời kỳ khôi phục kinh tế ở miền Bắc mới được giải phóng, Đảng, Chính phủ và Bác Hồ đã đích thân lựa chọn xây dựng 13 nhà máy sản xuất công nghiệp đầu tiên để phục vụ nhu cầu sinh hoạt của nhân dân. Những nhà máy này sản xuất tất cả những mặt hàng thiết yếu trong cuộc sống như từ chiếc săm lốp xe đạp, bánh xà phòng giặt, bánh thuốc đánh răng, bát đĩa, vải, giấy và tới cả bao diêm Thống Nhất,... Cũng trong dịp đó, Nhà máy Bóng đèn Phích nước Rạng Đông được quyết định xây dựng.

Vật dụng không thể thiếu trong gia đình người Việt thời bao cấp
Phích Rạng Đông - vật dụng không thể thiếu trong gia đình người Việt thời bao cấp

Những chiếc phích nước Rạng Đông đầu tiên xuất hiện từ thập niên 50 của thế kỷ trước, tính đến nay cũng được khoảng 60-70 năm rồi. Ngoài phục vụ cho việc đi sinh đẻ như đã nói ở trên, phích Rạng Đông được ưa chuộng sử dụng ở miền Bắc để đựng nước nóng pha trà, pha bột, tắm giặt cho trẻ em, trong mỗi gia đình đều có ít nhất từ 1 đến 2 chiếc phích. Đặc biệt, miền Bắc mỗi năm đón ít nhất từ 3-4 tháng lạnh nên chiếc phích càng là vật dụng không thể thiếu trong sinh hoạt hàng ngày.

"Món quà cưới huyền thoại" thời bao cấp

Có lẽ vì công dụng và độ cần thiết bậc nhất của chiếc phích nước Rạng Đông mà chúng đã vô tình trở thành một món quà mừng cưới, mừng tân gia thường lệ thời bấy giờ.

Thời ấy, văn hóa mừng cưới bằng vật dụng cụ thể phổ biến trong xã hội. Mỗi khi có đám cưới trong làng, người ta lại thấy đoàn người kéo nhau đi dự lễ cưới, người thì cầm gối, người mang màn, người mang bộ ấm chén, và đặc biệt không thể thiếu người mang phích nước Rạng Đông.

Phích Rạng Đông
Phích Rạng Đông trở thành món quà cưới huyền thoại

Một chiếc phích nước Rạng Đông ngày ấy có giá khoảng 7-8 đồng, cũng là một món quà cưới vô cùng giá trị cho các cặp vợ chồng trẻ. Lấy nhau về rồi, đến lúc sinh hoạt gia đình thì qúy lắm, nâng niu lắm. Phích có nguyên cái nắp để làm cốc uống nước, uống xong, đậy nắp, cất phích lên cao kẻo trẻ con chạy nhảy đá vào lại vỡ mất. Nhà có người ốm đau, chiếc phích mới được mang ra khỏi nhà, không thì không có nước nóng để mà dùng. Xách phích trên tay băng qua mấy cánh đồng lên trạm xá, phải rất để ý, cẩn thận, không lỡ va vào cành cây, hòn đá, trầy xước thôi đã tiếc lắm rồi.

Dù thời bao cấp đã qua đi hơn 40 năm, nhưng những câu chuyện, những ký ức của người dân Việt Nam về chiếc phích nước Rạng Đông cũ ngày ấy vẫn còn đó.

[Quảng cáo]