Phát biểu tại buổi làm việc với tỉnh Bắc Giang sáng 11/5/2023, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên bày tỏ sự đánh giá cao đối với tinh thần nghiêm túc của UBND tỉnh trong việc chuẩn bị nội dung làm việc với Đoàn công tác. Báo cáo của tỉnh đã nêu khá đầy đủ, toàn diện tình hình thực tế của tỉnh thời gian qua; nhận diện được những khó khăn, vướng mắc và nguyên nhân và đề xuất, kiến nghị tương đối cụ thể, toàn diện trên các lĩnh vực.
Theo đó, mặc dù trong bối cảnh khó khăn, thách thức chung do chịu tác động kép cả từ các yếu tố bên ngoài và những bất cập nội tại của nền kinh tế, song GRDP của tỉnh quý I/2023 vẫn duy trì mức tăng trưởng khá cao (tăng 8,4% so với cùng kỳ, xếp thứ 8 cả nước và thứ 2 trong vùng Trung du miền núi phía Bắc - chỉ sau tỉnh Tuyên Quang).
Hoạt động sản xuất kinh doanh, nhất là các ngành chủ lực của Bắc Giang vẫn khởi sắc và tăng trưởng cao hơn bình quân chung cả nước: Sản xuất công nghiệp 4 tháng đầu năm tăng gần 15%, đứng thứ 10 cả nước và thứ 2 trong Vùng; Sức mua thị trường nội địa tăng khá (20,7%); Kim ngạch xuất khẩu tăng 12,6% (xếp thứ 6 cả nước và thứ 2 trong vùng); số doanh nghiệp thành lập mới (595 doanh nghiệp) tăng 18,3% và cao hơn số doanh nghiệp giải thể và tạm ngừng hoạt động (390 doanh nghiệp). Các dự án đầu tư xây dựng trọng điểm được Ban Thường vụ Tỉnh uỷ trực tiếp chỉ đạo triển khai nên nhìn chung bảo đảm tiến độ đề ra; khối lượng giải ngân vốn đầu tư công đạt 13,3% kế hoạch vốn được giao (cao hơn bình quân chung cả nước là 10,35%)...
Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Công Thương nhận định, bên cạnh những kết quả đạt được, Bắc Giang cũng còn tồn tại, hạn chế và khó khăn, thách thức đang đặt ra, như: Tổng thu ngân sách nội địa 4 tháng giảm 9,1% so với cùng kỳ năm trước; Một số doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn do bị cắt, giảm, giãn đơn hàng, đặc biệt là các doanh nghiệp gia công linh kiện điện tử và may mặc; một số doanh nghiệp phải giãn, giảm thời gian làm việc, thậm chí cắt giảm lao động hoặc tạm dừng hoạt động (đã phải cắt giảm 16.000 lao động so với cuối năm 2022); Việc triển khai một số dự án đầu tư bị vướng mắc về thủ tục đầu tư, đất đai, giải phóng mặt bằng... làm ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện các dự án.
Nguyên nhân của các tồn tại, hạn chế này có cả khách quan và chủ quan.
Trong đó, về khách quan, tác động tình hình kinh tế - chính trị thế giới phục hồi chậm và có nhiều khó khăn, diễn biến phức tạp hơn dự báo. Tổng cầu suy giảm; cạnh tranh với các nước xuất khẩu (sau mở cửa), nhất là việc Trung Quốc mở cửa trở lại khiến hàng hóa của nước ta phải cạnh tranh quyết liệt hơn ở các thị trường trọng điểm.
Về chủ quan, Bộ trưởng cho rằng cần thẳng thắn nhìn nhận việc chậm công bố quy hoạch (các quy hoạch ngành Quốc gia) dẫn đến việc không thể triển khai các dự án đầu tư trên địa bàn (mặc dù quy hoạch tỉnh Bắc Giang được phê duyệt từ tháng 2/2022 - sớm nhất cả nước). Sự chồng chéo, mẫu thuẫn trong một số quy định của pháp luật hiện hành cũng làm ảnh hưởng đến tiến độ nhiều dự án.
Tính chuyên nghiệp trong hoạt động sản xuất và xuất khẩu của không ít doanh nghiệp (nhất là về hàng nông, thủy sản) gây khó khăn cho hoạt động xuất khẩu chính ngạch. Việc tiếp cận vốn của các doanh nghiệp nhìn chung còn gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng không nhỏ bởi tình trạng huy động trái phiếu doanh nghiệp không đúng quy định và thị trường bất động sản trầm lắng.
Mặt khác, tính liên kết và tương tác giữa khu vực FDI với các khu vực kinh tế khác trong sản xuất công nghiệp của Bắc Giang còn thiếu chặt chẽ, hiệu ứng lan toả về năng suất và công nghệ chưa cao; việc làm, thu nhập của người lao động hạn chế làm giảm sức mua…
Để khắc phục tồn tại, hạn chế nêu trên, thúc đẩy phục hồi đà tăng trưởng kinh tế, phấn đấu hoàn thành các mục tiêu kế hoạch năm 2023 đề ra, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị tỉnh cần quan tâm chỉ đạo thực hiện tốt một số nhiệm vụ trọng tâm sau:
Một là, tiếp tục làm tốt công tác quán triệt, tuyên truyền vận động sâu rộng và triển khai thực hiện nghiêm túc, quyết liệt, hiệu quả các nghị quyết, kết luận, chỉ đạo của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh năm 2023, tạo sự thống nhất trong nhận thức, hành động của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội quyết tâm thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra.
Tập trung rà soát rà soát, nắm bắt kịp thời để tháo gỡ thực chất, hiệu quả các khó khăn, vướng mắc của từng doanh nghiệp, từng dự án đầu tư trên địa bàn (gồm cả dự án đầu tư công, dự án hợp tác công - tư và đầu tư của doanh nghiệp), nhất là các dự án lớn trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp, thương mại để đẩy nhanh tiến độ, sớm đưa vào hoạt động để phát huy hiệu quả đầu tư và gia tăng năng lực sản xuất mới trên địa bàn.
Hai là, rà soát, cập nhật, tích hợp đầy đủ các chủ trương, định hướng đề ra trong Nghị quyết 11 ngày 15/4/2022 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Quy hoạch tổng thể Quốc gia, Quy hoạch Vùng, các Quy hoạch ngành quốc gia vào Quy hoạch tỉnh Bắc Giang thời kỳ 2021-2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, bảo đảm tính đồng bộ, liên thông giữa các cấp quy hoạch; đồng thời khẩn trương xây dựng, hoàn thiện các đề án, chiến lược, kế hoạch phát triển các ngành, lĩnh vực của địa phương, tạo cơ sở, tiền đề cho việc triển khai các dự án đầu tư trên địa bàn trong tương lai.
Cùng với việc hoàn thiện Quy hoạch tỉnh, cần chú trọng rà soát, điều chỉnh, bổ sung kế hoạch sử dụng đất và các cơ chế, chính sách đặc thù (nếu có) của địa phương để tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai thực hiện các dự án đầu tư hoặc các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội đã đề ra.
Ba là, tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển đổi số trong các hoạt động quản lý, giám sát và điều hành của chính quyền các cấp, nhất là đơn giản hóa thủ tục hành chính và nâng cao hiệu quả cung cấp, sử dụng dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, mức độ 4 ở tất cả các thủ tục, hướng đến phát triển chính quyền số nhằm rút ngắn thời gian và tiết giảm thực chất chi phí cho doanh nghiệp và người dân, nâng cao năng lực cạnh tranh và lợi thế thu hút đầu tư của tỉnh.
Tập trung chấn chỉnh tinh thần, thái độ làm việc, nâng cao trách nhiệm của đội ngũ cán bộ công chức, viên chức trong tham mưu chính sách, xử lý công việc theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 280 ngày 19/4/2023; tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong chỉ đạo, điều hành và ý thức chấp hành ở mỗi cấp; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền gắn với tăng cường hậu kiểm.
Mở rộng dân chủ, phát huy vai trò sức mạnh quần chúng thông qua Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên để tham gia giải quyết những việc khó, việc lớn ở địa phương.
Bốn là, tập trung tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, tạo động lực và dư địa để phát triển các ngành, lĩnh vực liên quan (như vật liệu, cơ khí, chế tạo, thương mại, dịch vụ) và tạo việc làm, tăng thu nhập cho người lao động; lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư…
Chú trọng nghiên cứu, ban hành các cơ chế, chính sách nhằm thực hiện có hiệu quả chủ trương xã hội hóa nguồn lực, đa dạng hóa các hình thức đầu tư, huy động tốt nhất các nguồn lực trong xã hội để thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
Tập trung rà soát, tháo gỡ thực chất những vướng mắc của các dự án bất động sản trên địa bàn nhằm sớm huy động các nguồn lực vào ngân sách địa phương; đồng thời quan tâm chỉ đạo giải quyết các vấn đề liên quan đến trái phiếu doanh nghiệp theo thẩm quyền.
Năm là, tăng cường đối thoại với doanh nghiệp, hỗ trợ tốt nhất các doanh nghiệp (nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa) trong thực hiện các thủ tục hành chính (có liên quan đến cơ quan quản lý nhà nước). Chỉ đạo các ngành, địa phương trên địa bàn tích cực hỗ trợ doanh nghiệp về tiếp cận vốn, tiếp cận đất đai và triển khai các dự án đầu tư.
Đồng thời, hỗ trợ các doanh nghiệp, người sản xuất trong các hoạt động xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu sản phẩm và tiếp cận, khai thác các thị trường (cả trong nước và nước ngoài) để phát huy hiệu quả các Hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam là thành viên (nhất là các Hiệp định thế hệ mới, như EVFTA, CPTPP, RCEP…) thông qua việc: (i) Quy hoạch vùng trồng, vùng nuôi; (ii) Chỉ đạo tổ chức sản xuất theo Đề án xuất khẩu chính ngạch; (iii) Hỗ trợ thông tin thị trường… để mở rộng, đa dạng hóa thị trường, chuỗi cung ứng và mặt hàng xuất khẩu.
Sáu là, tập trung cao cho nhiệm vụ xây dựng, hoàn thiện cơ sở hạ tầng trên địa bàn, nhất là hạ tầng giao thông, viễn thông, logicstics; hạ tầng thương mại, dịch vụ (cả truyền thống và hiện đại) gắn với đô thị hóa và hoạt động du lịch. Đổi mới, nâng cao chất lượng công tác xúc tiến thương mại, đặc biệt là quan tâm phát triển thương mại điện tử xuyên biên giới, thúc đẩy phân phối hàng hóa qua nền tảng số và các kênh thương mại điện tử nhằm khai thác có hiệu quả thị trường tiêu dùng nội địa và mở rộng thị trường xuất khẩu, tạo động lực mới cho sản xuất và đầu tư trên địa bàn.
Liên quan đến các kiến nghị của tỉnh Bắc Giang, tại buổi làm việc, đại diện các đơn vị thuộc Bộ Công Thương và các Bộ, ngành liên quan đã trao đổi và phản hồi lại. Đối với các kiến nghị ngoài thẩm quyền, Bộ Công Thương sẽ tổng hợp đầy đủ để báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tháo gỡ nhằm hỗ trợ địa phương tiếp tục phát triển bền vững trong thời gian tới.
