Đó là một câu chuyện tương tự trên khắp Nhật Bản, nơi khoảng 80% các công ty không có khả năng để nhân viên của họ làm việc ở nhà, theo dữ liệu năm 2019 của chính phủ.
Làm việc cho đến chết
Nền tảng của điều này là văn hóa làm việc chăm chỉ khét tiếng của Nhật Bản. Một nghiên cứu của chính phủ năm 2016 cho thấy một phần năm nhân viên có nguy cơ tự làm việc đến chết. Đất nước này thậm chí còn có một từ riêng cho nó: "karoshi" - chết vì làm việc quá sức.
Một người dân ở Tokyo cho biết “Thông tin covid-19 luôn xuất hiện trong tâm trí của chúng tôi và chúng tôi sợ hãi nhiều hơn bạn tưởng. Nhưng đối với người Nhật, công việc luôn là ưu tiên cao nhất và là lý do lớn nhất.Trừ khi chính phủ đóng cửa tất cả các doanh nghiệp với một vài sự miễn trừ, chúng tôi sẽ ở nhà. Chúng tôi là nô lệ của công việc.”
Nhưng Thủ tướng Shinzo Abe trong tuần này đã từ chối tuyên bố tình trạng khẩn cấp, điều này sẽ gây áp lực lên các doanh nghiệp để thực thi sự xa cách xã hội, các công ty vẫn có thể hoạt động hợp pháp từ văn phòng của họ.
Trung thành thói quen cũ
Thế vận hội Tokyo 2020 là cơ hội để Nhật Bản thể hiện là một quốc gia công nghệ cao với các robot dẫn khách đến chỗ ngồi của họ. Nhưng trong thực tế, người Nhật thường vẫn trung thành với những cách thức kinh doanh truyền thống hơn.
Ví dụ, máy fax vẫn là vật cố định trong nhiều văn phòng và mọi người vẫn sử dụng tem để phê duyệt tài liệu. Tại Nhật Bản, tem cá nhân và công ty thường được sử dụng thay vì chữ ký điện tử hoặc viết tay.
Trong đại dịch, nhiều công ty đa quốc gia đã chuyển sang phần mềm nhắn tin và hội nghị video như Slack, Webex và Zoom để giữ liên lạc với các đồng nghiệp.
Nhưng Rochelle Kopp, một nhà tư vấn kinh doanh tại Công ty tư vấn đa văn hóa Nhật Bản, người đã làm việc giữa Nhật Bản và Hoa Kỳ trong hơn ba thập kỷ, nói rằng các công ty Nhật Bản đã không đầu tư đủ CNTT để làm điều này.
Nhiều nhân viên không có máy tính xách tay mà họ có thể mang về nhà, Kopp nói và các công ty không có VPN hoặc truy cập từ xa vào máy chủ của họ, có nghĩa là mọi thứ chỉ có thể được truy cập trực tiếp tại văn phòng.
Để thúc đẩy sự thay đổi khi cuộc khủng hoảng covid-19 tiếp diễn, Bộ Lao động Nhật Bản đang cung cấp các khoản tài trợ lên tới 77.000 đô la để giúp các công ty vừa và nhỏ chuẩn bị cho việc làm từ xa, Misaki Togoshi, phát ngôn viên của Hiệp hội Teleworking Nhật Bản cho biết.
Tuy nhiên, rào cản vẫn còn. “Chúng tôi đã bắt đầu nhận được tới 25 đơn đăng ký mỗi ngày kể từ ngày 9 tháng 3 từ các công ty muốn áp dụng phương thức làm việc từ xa, nhưng kinh phí là hữu hạn nên không phải ai cũng sẽ nhận được”, Togoshi nói.
Một rào cản khác là một phần tư dân số Nhật Bản có độ tuổi từ 65 trở lên . Nhiều người vẫn chiếm các vị trí cấp cao và không được biết đến là người am hiểu về công nghệ. Chẳng hạn, năm 2018, bộ trưởng an ninh mạng 68 tuổi của đất nước thừa nhận ông chưa bao giờ sử dụng máy tính trong cuộc sống chuyên nghiệp.
“Ngay cả khi phần cứng đã có sẵn, người già có thể không có kinh nghiệm hoặc kiến thức để thích nghi nhanh chóng”, Hisakazu Kato, giáo sư kinh tế tại Đại học Meiji, Tokyo, nói. “Có một sự phân chia kỹ thuật số rõ ràng ở Nhật Bản.”
Văn hóa làm việc trực diện
Việc miễn cưỡng đóng cửa văn phòng và làm việc từ xa nói lên văn hóa làm việc căng thẳng của Nhật Bản, nơi các nhân viên dự kiến sẽ làm việc trong nhiều giờ.
Jesper Koll, một nhà kinh tế và chiến lược tài chính có trụ sở tại Nhật Bản cho biết: “Một số công nhân sẽ ở lại văn phòng sau nhiều giờ vì họ nghĩ rằng ông chủ có thể sẽ quay lại sau bữa tối với các cộng sự của mình. Tất cả những điều này là một phần rất thực của văn hóa doanh nghiệp Nhật Bản.”
Sự nhấn mạnh về văn hóa trong việc ra quyết định tập thể ở Nhật Bản cũng có thể khiến mọi người cảm thấy miễn cưỡng khi làm việc ở nhà, nơi họ sẽ không bị đồng nghiệp vây quanh.
“Tình hình ở Nhật Bản hơi độc đáo so với các quốc gia khác, nơi mọi người có phong cách làm việc cá nhân hơn. Họ dễ dàng chuyển sang làm việc từ xa hơn. Ở Nhật Bản, một người không thể đưa ra quyết định quan trọng một mình tại nhà của họ, mọi người phải cùng nhau đưa ra quyết định.” Hisakazu Kato, giáo sư kinh tế tại Đại học Meiji, Tokyo cho biết thêm.
Nakane Tsuyoshi, một cán bộ nhân sự của Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi ở Tokyo, sẽ đi làm, mặc dù Bộ đã phân chia thời gian đến làm việc của nhân viên, với một số bắt đầu lúc 8 giờ sáng và những người khác lúc 10 giờ sáng. “Chúng tôi lo lắng rằng chúng tôi không thể giúp mọi người và hoàn thành công việc đúng cách nếu chúng tôi làm việc tại nhà”, ông nói.
Công nghiệp dịch vụ
Hơn 70% lực lượng lao động của Nhật Bản cũng đã được tuyển dụng trong lĩnh vực dịch vụ vào năm 2019, theo Cục Thống kê Nhật Bản. Đối với những công nhân đó, gần như không thể làm việc từ xa, Kato nói.
Bebe Ishikawa điều hành một doanh nghiệp ở Tokyo cung cấp trái cây cho các cửa hàng bánh, khách sạn và địa điểm tổ chức đám cưới. Cô quản lý năm nhân viên trong văn phòng của mình, tất cả đều đến làm việc.
“Nếu họ đi tàu, tôi bảo họ đến muộn hoặc về sớm để tránh giờ cao điểm hoặc đi xe traxi đến và đi từ nhà của họ,” cô nói.
Ishikawa cho biết cô hiểu rằng có thể cần phải cách ly xã hội hoàn toàn để hạn chế sự lây lan của ccovid-19, nhưng sẽ có nhiều doanh nghiệp phá sản.
“Nếu chúng tôi ngừng phân phối sản phẩm của mình thì điều đó có nghĩa là khách hàng của chúng tôi không thể bán hàng hóa của họ, như vậy mỗi liên kết trong chuỗi cung ứng bị ảnh hưởng”, cô nói.
Cho đến nay, Nhật Bản, đất nước 127 triệu dân, có hơn 2.300 trường hợp nhiễm covid-19, trong đó có 57 trường hợp tử vong, có 472 người đã hồi phục.
Tỷ lệ lây nhiễm tương đối thấp được ghi nhận đã tạo ra cảm giác an toàn ở Nhật Bản, điều này có thể khuyến khích người lao động đến nơi làm việc.
“Chính phủ Nhật Bản nên chặt chẽ hơn như ở châu Âu,” Kato nói. “Chính phủ có quá nhiều niềm tin vào công chúng tự mình làm điều đúng đắn, nhưng họ nên gửi một thông điệp rõ ràng và quyết đoán hơn để nói với mọi người rằng tình trạng covid-19 này thực sự nghiêm trọng.”
